文心雕龍明詩原文注音版
文心雕龍明詩原文注音版
《 明míng詩shī 》
大dà舜shùn云yún ∶“ 詩shī言yán志zhì , 歌gē永yǒng言yán 。” 圣shèng謨mó所suǒ析xī , 義yì已yǐ明míng矣yǐ 。 是shì以yǐ “ 在zài心xīn為wéi志zhì , 發(fā)fā言yán為wéi詩shī ”, 舒shū文wén載zài實(shí)shí , 其qí在zài茲zī乎hū ! 詩shī者zhě , 持chí也yě , 持chí人rén情qíng性xìng ; 三sān百bǎi之zhī蔽bì , 義yì歸guī “ 無wú邪xié ”, 持chí之zhī為wéi訓(xùn)xùn , 有yǒu符fú焉yān爾ěr 。
人rén稟bǐng七qī情qíng , 應(yīng)yìng物wù斯sī感g(shù)ǎn , 感g(shù)ǎn物wù吟yín志zhì , 莫mò非fēi自zì然rán 。 昔xī葛gě天tiān樂lè辭cí ,《 玄xuán鳥niǎo 》 在zài曲qǔ ; 黃huáng帝dì 《 云yún門mén 》, 理lǐ不bù空kōng弦xián 。 至zhì堯yáo有yǒu 《 大dà唐táng 》 之zhī歌gē , 舜shùn造zào 《 南nán風(fēng)fēng 》 之zhī詩shī , 觀guān其qí二èr文wén , 辭cí達(dá)dá而ér已yǐ 。 及jí大dà禹yǔ成chéng功gōng , 九jiǔ序xù惟wéi歌gē ; 太tài康kāng敗bài德dé , 五wǔ子zǐ咸xián怨yuàn : 順shùn美m(xù)ěi匡kuāng惡è , 其qí來lái久jiǔ矣yǐ 。 自zì商shāng暨jì周zhōu ,《 雅yǎ 》、《 頌sòng 》 圓yuán備bèi , 四sì始shǐ彪biāo炳bǐng , 六liù義yì環(huán)huán深shēn 。 子zǐ夏xià監(jiān)jiān絢xuàn素sù之zhī章zhāng , 子zǐ貢gòng悟wù琢zuó磨mó之zhī句jù , 故gù商shāng賜cì二èr子zǐ , 可kě與yǔ言yán詩shī 。 自zì王wáng澤zé殄tiǎn竭jié , 風(fēng)fēng人rén輟chuò采cǎi , 春chūn秋qiū觀guān志zhì , 諷fěng誦sòng舊jiù章zhāng , 酬chóu酢zuò以yǐ為wéi賓bīn榮róng , 吐tǔ納nà而ér成chéng身shēn文wén 。 逮dǎi楚chǔ國guó諷fěng怨yuàn , 則zé 《 離lí騷sāo 》 為wéi刺cì 。 秦qín皇huáng滅miè典diǎn , 亦yì造zào 《 仙xiān詩shī 》。
漢hàn初chū四sì言yán , 韋wéi孟mèng首shǒu唱chàng , 匡kuāng諫jiàn之zhī義yì , 繼jì軌guǐ周zhōu人rén 。 孝xiào武wǔ愛ài文wén , 柏bǎi梁liáng列l(wèi)iè韻yùn ; 嚴(yán)yán馬mǎ之zhī徒tú , 屬shǔ辭cí無wú方fāng 。 至zhì成chéng帝dì品pǐn錄lù , 三sān百bǎi馀yú篇piān , 朝cháo章zhāng國guó采cǎi , 亦yì云yún周zhōu備bèi 。 而ér辭cí人rén遺yí翰hàn , 莫mò見jiàn五wǔ言yán , 所suǒ以yǐ李lǐ陵líng 、 班bān婕jié妤yú見jiàn疑yí于yú后hòu代dài也yě 。 按àn 《 召zhào南nán · 行xíng露lù 》, 始shǐ肇zhào半bàn章zhāng ; 孺rú子zǐ 《 滄cāng浪làng 》, 亦yì有yǒu全quán曲qǔ ;《 暇xiá豫yù 》 優(yōu)yōu歌gē , 遠(yuǎn)yuǎn見jiàn春chūn秋qiū ;《 邪xié徑j(luò)ìng 》 童tóng謠yáo , 近jìn在zài成chéng世shì : 閱yuè時(shí)shí取qǔ證zhèng , 則zé五wǔ言yán久jiǔ矣yǐ 。 又yòu古gǔ詩shī佳jiā麗lì , 或huò稱chēng枚méi叔shū , 其qí 《 孤gū竹zhú 》 一yī篇piān , 則zé傅fù毅yì之zhī詞cí 。 比bǐ采cǎi而ér推tuī , 兩liǎng漢hàn之zhī作zuò也yě 。 觀guān其qí結(jié)jié體tǐ散sǎn文wén , 直zhí而ér不bù野yě , 婉wǎn轉(zhuǎn)zhuǎn附fù物wù , 怊chāo悵chàng切qiè情qíng , 實(shí)shí五wǔ言yán之zhī冠guān冕miǎn也yě 。 至zhì于yú張zhāng衡héng 《 怨yuàn篇piān 》, 清qīng典diǎn可kě味wèi ;《 仙xiān詩shī緩huǎn歌gē 》, 雅yǎ有yǒu新xīn聲shēng 。
暨jì建jiàn安ān之zhī初chū , 五wǔ言yán騰téng踴yǒng , 文wén帝dì陳chén思sī , 縱zòng轡pèi以yǐ騁chěng節(jié)jié ; 王wáng徐xú應(yīng)yīng劉liú , 望wàng路lù而ér爭zhēng驅(qū)qū ; 并bìng憐lián風(fēng)fēng月yuè , 狎xiá池chí苑yuàn , 述shù恩ēn榮róng , 敘xù酣hān宴yàn , 慷kāng慨kǎi以yǐ任rèn氣qì , 磊lěi落luò以yǐ使shǐ才cái ; 造zào懷huái指zhǐ事shì , 不bù求qiú纖xiān密mì之zhī巧qiǎo , 驅(qū)qū辭cí逐zhú貌mào , 唯wéi取qǔ昭zhāo晰xī之zhī能néng ∶ 此cǐ其qí所suǒ同tóng也yě 。 及jí正zhèng始shǐ明míng道dào , 詩shī雜zá仙xiān心xīn ; 何hé晏yàn之zhī徒tú , 率lǜ多duō浮fú淺qiǎn 。 唯wéi嵇jī志zhì清qīng峻jùn , 阮ruǎn旨zhǐ遙yáo深shēn , 故gù能néng標(biāo)biāo焉yān 。 若ruò乃nǎi應(yīng)yīng璩qú 《 百bǎi一yī 》, 獨(dú)dú立lì不bù懼jù , 辭cí譎jué義yì貞zhēn , 亦yì魏wèi之zhī遺yí直zhí也yě 。
晉jìn世shì群qún才cái , 稍shāo入rù輕qīng綺qǐ 。 張zhāng潘pān左zuǒ陸lù , 比bǐ肩jiān詩shī衢qú , 采cǎi縟rù于yú正zhèng始shǐ , 力lì柔róu于yú建jiàn安ān 。 或huò析xī文wén以yǐ為wéi妙miào , 或huò流liú靡mí以yǐ自zì妍yán , 此cǐ其qí大dà略lüè也yě 。 江jiāng左zuǒ篇piān制zhì , 溺nì乎hū玄xuán風(fēng)fēng , 嗤chī笑xiào徇xùn務(wù)wù之zhī志zhì , 崇chóng盛shèng忘wàng機(jī)jī之zhī談tán , 袁yuán孫sūn已yǐ下xià , 雖suī各gè有yǒu雕diāo采cǎi , 而ér辭cí趣qù一yī揆kuí , 莫mò與yǔ爭zhēng雄xióng , 所suǒ以yǐ景jǐng純chún 《 仙xiān篇piān 》, 挺tǐng拔bá而ér為wéi雋juàn矣yǐ 。 宋sòng初chū文wén詠yǒng , 體tǐ有yǒu因yīn革gé 。 莊zhuāng老lǎo告gào退tuì , 而ér山shān水shuǐ方fāng滋zī ; 儷lì采cǎi百bǎi字zì之zhī偶ǒu , 爭zhēng價(jià)jià一yī句jù之zhī奇qí , 情qíng必bì極jí貌mào以yǐ寫xiě物wù , 辭cí必bì窮qióng力lì而ér追zhuī新xīn , 此cǐ近jìn世shì之zhī所suǒ競jìng也yě 。
故gù鋪pù觀guān列l(wèi)iè代dài , 而ér情qíng變biàn之zhī數(shù)shù可kě監(jiān)jiān ; 撮cuō舉jǔ同tóng異yì , 而ér綱gāng領(lǐng)lǐng之zhī要yào可kě明míng矣yǐ 。 若ruò夫fú四sì言yán正zhèng體tǐ , 則zé雅yǎ潤rùn為wéi本běn ; 五wǔ言yán流liú調(diào)diào , 則zé清qīng麗lì居jū宗zōng , 華huá實(shí)shí異yì用yòng , 惟wéi才cái所suǒ安ān 。 故gù平píng子zi得de其qí雅yǎ , 叔shū夜yè含hán其qí潤rùn , 茂mào先xiān凝níng其qí清qīng , 景jǐng陽yáng振zhèn其qí麗lì , 兼jiān善shàn則zé子zi建jiàn仲zhòng宣xuān , 偏piān美m(xù)ěi則zé太tài沖chōng公gōng干gàn 。 然rán詩shī有yǒu恒héng裁cái , 思sī無wú定dìng位wèi , 隨suí性xìng適shì分fēn , 鮮xiān能néng通tōng圓yuán 。 若ruò妙miào識(shí)shí所suǒ難nán , 其qí易yì也yě將jiāng至zhì ; 忽hū以yǐ為wéi易yì , 其qí難nán也yě方fāng來lái 。 至zhì于yú三sān六liù雜zá言yán , 則zé出chū自zì篇piān什shí ; 離lí合hé之zhī發(fā)fā , 則zé萌méng于yú圖tú讖chèn ; 回huí文wén所suǒ興xīng , 則zé道dào原yuán為wéi始shǐ ; 聯(lián)lián句jù共gòng韻yùn , 則zé柏bǎi梁liáng馀yú制zhì ; 巨jù細(xì)xì或huò殊shū , 情qíng理lǐ同tóng致zhì , 總zǒng歸guī詩shī囿yòu , 故gù不bù繁fán云yún 。
贊zàn曰yuē ∶
民mín生shēng而ér志zhì , 詠yǒng歌gē所suǒ含hán 。 興xīng發(fā)fā皇huáng世shì , 風(fēng)fēng流liú 《 二èr南nán 》。
神shén理lǐ共gòng契qì , 政zhèng序xù相xiāng參cān 。 英yīng華huá彌mí縟rù , 萬wàn代dài永yǒng耽dān 。
文心雕龍明詩拼音版
《 míng shī 》
《明詩》
dà shùn yún ∶“ shī yán zhì , gē yǒng yán 。” shèng mó suǒ xī , yì yǐ míng yǐ 。 shì yǐ “ zài xīn wéi zhì , fā yán wéi shī ”, shū wén zài shí , qí zài zī hū ! shī zhě , chí yě , chí rén qíng xìng ; sān bǎi zhī bì , yì guī “ wú xié ”, chí zhī wéi xùn , yǒu fú yān ěr 。
大舜云∶“詩言志,歌永言。”圣謨所析,義已明矣。是以“在心為志,發(fā)言為詩”,舒文載實(shí),其在茲乎!詩者,持也,持人情性;三百之蔽,義歸“無邪”,持之為訓(xùn),有符焉爾。
rén bǐng qī qíng , yìng wù sī gǎn , gǎn wù yín zhì , mò fēi zì rán 。 xī gě tiān lè cí ,《 xuán niǎo 》 zài qǔ ; huáng dì 《 yún mén 》, lǐ bù kōng xián 。 zhì yáo yǒu 《 dà táng 》 zhī gē , shùn zào 《 nán fēng 》 zhī shī , guān qí èr wén , cí dá ér yǐ 。 jí dà yǔ chéng gōng , jiǔ xù wéi gē ; tài kāng bài dé , wǔ zǐ xián yuàn : shùn měi kuāng è , qí lái jiǔ yǐ 。 zì shāng jì zhōu ,《 yǎ 》、《 sòng 》 yuán bèi , sì shǐ biāo bǐng , liù yì huán shēn 。 zǐ xià jiān xuàn sù zhī zhāng , zǐ gòng wù zuó mó zhī jù , gù shāng cì èr zǐ , kě yǔ yán shī 。 zì wáng zé tiǎn jié , fēng rén chuò cǎi , chūn qiū guān zhì , fěng sòng jiù zhāng , chóu zuò yǐ wéi bīn róng , tǔ nà ér chéng shēn wén 。 dǎi chǔ guó fěng yuàn , zé 《 lí sāo 》 wéi cì 。 qín huáng miè diǎn , yì zào 《 xiān shī 》。
人稟七情,應(yīng)物斯感,感物吟志,莫非自然。昔葛天樂辭,《玄鳥》在曲;黃帝《云門》,理不空弦。至堯有《大唐》之歌,舜造《南風(fēng)》之詩,觀其二文,辭達(dá)而已。及大禹成功,九序惟歌;太康敗德,五子咸怨:順美匡惡,其來久矣。自商暨周,《雅》、《頌》圓備,四始彪炳,六義環(huán)深。子夏監(jiān)絢素之章,子貢悟琢磨之句,故商賜二子,可與言詩。自王澤殄竭,風(fēng)人輟采,春秋觀志,諷誦舊章,酬酢以為賓榮,吐納而成身文。逮楚國諷怨,則《離騷》為刺。秦皇滅典,亦造《仙詩》。
hàn chū sì yán , wéi mèng shǒu chàng , kuāng jiàn zhī yì , jì guǐ zhōu rén 。 xiào wǔ ài wén , bǎi liáng liè yùn ; yán mǎ zhī tú , shǔ cí wú fāng 。 zhì chéng dì pǐn lù , sān bǎi yú piān , cháo zhāng guó cǎi , yì yún zhōu bèi 。 ér cí rén yí hàn , mò jiàn wǔ yán , suǒ yǐ lǐ líng 、 bān jié yú jiàn yí yú hòu dài yě 。 àn 《 zhào nán · xíng lù 》, shǐ zhào bàn zhāng ; rú zǐ 《 cāng làng 》, yì yǒu quán qǔ ;《 xiá yù 》 yōu gē , yuǎn jiàn chūn qiū ;《 xié jìng 》 tóng yáo , jìn zài chéng shì : yuè shí qǔ zhèng , zé wǔ yán jiǔ yǐ 。 yòu gǔ shī jiā lì , huò chēng méi shū , qí 《 gū zhú 》 yī piān , zé fù yì zhī cí 。 bǐ cǎi ér tuī , liǎng hàn zhī zuò yě 。 guān qí jié tǐ sǎn wén , zhí ér bù yě , wǎn zhuǎn fù wù , chāo chàng qiè qíng , shí wǔ yán zhī guān miǎn yě 。 zhì yú zhāng héng 《 yuàn piān 》, qīng diǎn kě wèi ;《 xiān shī huǎn gē 》, yǎ yǒu xīn shēng 。
漢初四言,韋孟首唱,匡諫之義,繼軌周人。孝武愛文,柏梁列韻;嚴(yán)馬之徒,屬辭無方。至成帝品錄,三百馀篇,朝章國采,亦云周備。而辭人遺翰,莫見五言,所以李陵、班婕妤見疑于后代也。按《召南·行露》,始肇半章;孺子《滄浪》,亦有全曲;《暇豫》優(yōu)歌,遠(yuǎn)見春秋;《邪徑》童謠,近在成世:閱時(shí)取證,則五言久矣。又古詩佳麗,或稱枚叔,其《孤竹》一篇,則傅毅之詞。比采而推,兩漢之作也。觀其結(jié)體散文,直而不野,婉轉(zhuǎn)附物,怊悵切情,實(shí)五言之冠冕也。至于張衡《怨篇》,清典可味;《仙詩緩歌》,雅有新聲。
jì jiàn ān zhī chū , wǔ yán téng yǒng , wén dì chén sī , zòng pèi yǐ chěng jié ; wáng xú yīng liú , wàng lù ér zhēng qū ; bìng lián fēng yuè , xiá chí yuàn , shù ēn róng , xù hān yàn , kāng kǎi yǐ rèn qì , lěi luò yǐ shǐ cái ; zào huái zhǐ shì , bù qiú xiān mì zhī qiǎo , qū cí zhú mào , wéi qǔ zhāo xī zhī néng ∶ cǐ qí suǒ tóng yě 。 jí zhèng shǐ míng dào , shī zá xiān xīn ; hé yàn zhī tú , lǜ duō fú qiǎn 。 wéi jī zhì qīng jùn , ruǎn zhǐ yáo shēn , gù néng biāo yān 。 ruò nǎi yīng qú 《 bǎi yī 》, dú lì bù jù , cí jué yì zhēn , yì wèi zhī yí zhí yě 。
暨建安之初,五言騰踴,文帝陳思,縱轡以騁節(jié);王徐應(yīng)劉,望路而爭驅(qū);并憐風(fēng)月,狎池苑,述恩榮,敘酣宴,慷慨以任氣,磊落以使才;造懷指事,不求纖密之巧,驅(qū)辭逐貌,唯取昭晰之能∶此其所同也。及正始明道,詩雜仙心;何晏之徒,率多浮淺。唯嵇志清峻,阮旨遙深,故能標(biāo)焉。若乃應(yīng)璩《百一》,獨(dú)立不懼,辭譎義貞,亦魏之遺直也。
jìn shì qún cái , shāo rù qīng qǐ 。 zhāng pān zuǒ lù , bǐ jiān shī qú , cǎi rù yú zhèng shǐ , lì róu yú jiàn ān 。 huò xī wén yǐ wéi miào , huò liú mí yǐ zì yán , cǐ qí dà lüè yě 。 jiāng zuǒ piān zhì , nì hū xuán fēng , chī xiào xùn wù zhī zhì , chóng shèng wàng jī zhī tán , yuán sūn yǐ xià , suī gè yǒu diāo cǎi , ér cí qù yī kuí , mò yǔ zhēng xióng , suǒ yǐ jǐng chún 《 xiān piān 》, tǐng bá ér wéi juàn yǐ 。 sòng chū wén yǒng , tǐ yǒu yīn gé 。 zhuāng lǎo gào tuì , ér shān shuǐ fāng zī ; lì cǎi bǎi zì zhī ǒu , zhēng jià yī jù zhī qí , qíng bì jí mào yǐ xiě wù , cí bì qióng lì ér zhuī xīn , cǐ jìn shì zhī suǒ jìng yě 。
晉世群才,稍入輕綺。張潘左陸,比肩詩衢,采縟于正始,力柔于建安。或析文以為妙,或流靡以自妍,此其大略也。江左篇制,溺乎玄風(fēng),嗤笑徇務(wù)之志,崇盛忘機(jī)之談,袁孫已下,雖各有雕采,而辭趣一揆,莫與爭雄,所以景純《仙篇》,挺拔而為雋矣。宋初文詠,體有因革。莊老告退,而山水方滋;儷采百字之偶,爭價(jià)一句之奇,情必極貌以寫物,辭必窮力而追新,此近世之所競也。
gù pù guān liè dài , ér qíng biàn zhī shù kě jiān ; cuō jǔ tóng yì , ér gāng lǐng zhī yào kě míng yǐ 。 ruò fú sì yán zhèng tǐ , zé yǎ rùn wéi běn ; wǔ yán liú diào , zé qīng lì jū zōng , huá shí yì yòng , wéi cái suǒ ān 。 gù píng zi de qí yǎ , shū yè hán qí rùn , mào xiān níng qí qīng , jǐng yáng zhèn qí lì , jiān shàn zé zi jiàn zhòng xuān , piān měi zé tài chōng gōng gàn 。 rán shī yǒu héng cái , sī wú dìng wèi , suí xìng shì fēn , xiān néng tōng yuán 。 ruò miào shí suǒ nán , qí yì yě jiāng zhì ; hū yǐ wéi yì , qí nán yě fāng lái 。 zhì yú sān liù zá yán , zé chū zì piān shí ; lí hé zhī fā , zé méng yú tú chèn ; huí wén suǒ xīng , zé dào yuán wéi shǐ ; lián jù gòng yùn , zé bǎi liáng yú zhì ; jù xì huò shū , qíng lǐ tóng zhì , zǒng guī shī yòu , gù bù fán yún 。
故鋪觀列代,而情變之?dāng)?shù)可監(jiān);撮舉同異,而綱領(lǐng)之要可明矣。若夫四言正體,則雅潤為本;五言流調(diào),則清麗居宗,華實(shí)異用,惟才所安。故平子得其雅,叔夜含其潤,茂先凝其清,景陽振其麗,兼善則子建仲宣,偏美則太沖公干。然詩有恒裁,思無定位,隨性適分,鮮能通圓。若妙識(shí)所難,其易也將至;忽以為易,其難也方來。至于三六雜言,則出自篇什;離合之發(fā),則萌于圖讖;回文所興,則道原為始;聯(lián)句共韻,則柏梁馀制;巨細(xì)或殊,情理同致,總歸詩囿,故不繁云。
zàn yuē ∶
贊曰∶
mín shēng ér zhì , yǒng gē suǒ hán 。 xīng fā huáng shì , fēng liú 《 èr nán 》。
民生而志,詠歌所含。興發(fā)皇世,風(fēng)流《二南》。
shén lǐ gòng qì , zhèng xù xiāng cān 。 yīng huá mí rù , wàn dài yǒng dān 。
神理共契,政序相參。英華彌縟,萬代永耽。
延伸閱讀:文心雕龍明詩原文及翻譯 文心雕龍明詩賞析