韓非子五蠹拼音版注音版
文言文之家為大家整理韓非子五蠹拼音版、韓非子五蠹注音版,歡迎閱讀。
韓非子五蠹注音版
《 五wǔ蠹dù 》
上shàng古gǔ之zhī世shì , 人rén民mín少shǎo而ér禽qín獸shòu眾zhòng , 人rén民mín不bù勝shèng禽qín獸shòu蟲chóng蛇shé 。 有yǒu圣shèng人rén作zuò , 構gòu木mù為wéi巢cháo以yǐ避bì群qún害hài , 而ér民mín悅yuè之zhī , 使shǐ王wàng天tiān下xià , 號hào曰yuē有yǒu巢cháo氏shì 。 民mín食shí果guǒ蓏luǒ蚌bàng蛤gé , 腥xīng臊sāo惡è臭chòu而ér傷shāng害hài腹fù胃wèi , 民mín多duō疾jí病bìng 。 有yǒu圣shèng人rén作zuò , 鉆zuān燧suì取qǔ火huǒ以yǐ化huà腥xīng臊sāo , 而ér民mín說shuō之zhī , 使shǐ王wàng天tiān下xià , 號hào之zhī曰yuē燧suì人rén氏shì 。 中zhōng古gǔ之zhī世shì , 天tiān下xià大dà水shuǐ , 而ér鯀gǔn 、 禹yǔ決jué瀆dú 。 近jìn古gǔ之zhī世shì , 桀jié 、 紂zhòu暴bào亂luàn , 而ér湯tāng 、 武wǔ征zhēng伐fá 。 今jīn有yǒu構gòu木mù鉆zuān燧suì于yú夏xià后hòu氏shì之zhī世shì者zhě , 必bì為wéi鯀gǔn 、 禹yǔ笑xiào矣yǐ ; 有yǒu決jué瀆dú于yú殷yīn 、 周zhōu之zhī世shì者zhě , 必bì為wéi湯tāng 、 武wǔ笑xiào矣yǐ 。 然rán則zé今jīn有yǒu美měi堯yáo 、 舜shùn 、 湯tāng 、 武wǔ 、 禹yǔ之zhī道dào于yú當dāng今jīn之zhī世shì者zhě , 必bì為wéi新xīn圣shèng笑xiào矣yǐ 。 是shì以yǐ圣shèng人rén不bù期qī修xiū古gǔ , 不bù法fǎ常cháng可kě , 論lùn世shì之zhī事shì , 因yīn為wèi之zhī備bèi 。 宋sòng有yǒu人rén耕gēng田tián者zhě , 田tián中zhōng有yǒu株zhū , 兔tù走zǒu觸chù株zhū , 折zhé頸jǐng而ér死sǐ , 因yīn釋shì其qí耒lěi而ér守shǒu株zhū , 冀jì復fù得de兔tù , 兔tù不bù可kě復fù得dé , 而ér身shēn為wéi宋sòng國guó笑xiào 。 今jīn欲yù以yǐ先xiān王wáng之zhī政zhèng , 治zhì當dāng世shì之zhī民mín , 皆jiē守shǒu株zhū之zhī類lèi也yě 。
古gǔ者zhě丈zhàng夫fū不bù耕gēng , 草cǎo木mù之zhī實shí足zú食shí也yě ; 婦fù人rén不bù織zhī , 禽qín獸shòu之zhī皮pí足zú衣yī也yě 。 不bù事shì力lì而ér養yǎng足zú , 人rén民mín少shǎo而ér財cái有yǒu余yú, 故gù民mín不bù爭zhēng 。 是shì以yǐ厚hòu賞shǎng不bù行xíng , 重zhòng罰fá不bù用yòng , 而ér民mín自zì治zhì 。 今jīn人rén有yǒu五wǔ子zǐ不bù為wèi多duō , 子zǐ又yòu有yǒu五wǔ子zǐ , 大dà父fù未wèi死sǐ而ér有yǒu二èr十shí五wǔ孫sūn 。 是shì以yǐ人rén民mín眾zhòng而ér貨huò財cái寡guǎ , 事shì力lì勞láo而ér供gòng養yǎng薄báo , 故gù民mín爭zhēng , 雖suī倍bèi賞shǎng累lěi罰fá而ér不bù免miǎn于yú亂luàn 。
堯yáo之zhī王wàng天tiān下xià也yě , 茅máo茨cí不bù翦jiǎn , 采cǎi椽chuán不bù斫zhuó ; 糲lì粢zī之zhī食shí , 藿huò之zhī羹gēng ; 冬dōng日rì麂jǐ裘qiú , 夏xià日rì葛gé衣yī ; 雖suī監jiān門mén之zhī服fú養yǎng , 不bù虧kuī于yú此cǐ矣yǐ 。 禹yǔ之zhī王wàng天tiān下xià也yě , 身shēn執zhí耒lěi歃shà以yǐ為wéi民mín先xiān , 股gǔ無wú肢zhī , 脛jìng不bù生shēng毛máo , 雖suī臣chén虜lǔ之zhī勞láo , 不bù苦kǔ于yú此cǐ矣yǐ 。 以yǐ是shì言yán之zhī , 夫fū古gǔ之zhī讓ràng天tiān子zǐ者zhě , 是shì去qù監jiān門mén之zhī養yǎng , 而ér離lí臣chén虜lǔ之zhī勞láo也yě , 古gǔ傳chuán天tiān下xià而ér不bù足zú多duō也yě 。 今jīn之zhī縣xiàn令lìng , 一yī日rì身shēn死sǐ , 子zǐ孫sūn累lěi世shì絜jié駕jià , 故gù人rén重zhòng之zhī 。 是shì以yǐ人rén之zhī于yú讓ràng也yě , 輕qīng辭cí古gǔ之zhī天tiān子zǐ , 難nán去qù今jīn之zhī縣xiàn令lìng者zhě , 薄báo厚hòu之zhī實shí異yì也yě 。 夫fū山shān居jū而ér谷gǔ汲jí者zhě , 臘là而ér相xiāng遺wèi以yǐ水shuǐ ; 澤zé居jū苦kǔ水shuǐ者zhě , 買mǎi庸yōng而ér決jué竇dòu 。 故gù饑jī歲suì之zhī春chūn , 幼yòu弟dì不bù餉xiǎng ; 穰ráng歲suì之zhī秋qiū , 疏shū客kè必bì食shí 。 非fēi疏shū骨gǔ肉ròu愛ài過guò客kè也yě , 多duō少shǎo之zhī實shí異yì也yě 。 是shì以yǐ古gǔ之zhī易yì財cái , 非fēi仁rén也yě , 財cái多duō也yě ; 今jīn之zhī爭zhēng奪duó , 非fēi鄙bǐ也yě , 財cái寡guǎ也yě 。 輕qīng辭cí天tiān子zǐ , 非fēi高gāo也yě , 勢shì薄báo也yě ; 爭zhēng士shì橐tuó , 非fēi下xià也yě , 權quán重zhòng也yě 。 故gù圣shèng人rén議yì多duō少shǎo 、 論lùn薄báo厚hòu為wéi之zhī政zhèng 。 故gù罰fá薄báo不bù為wèi慈cí , 誅zhū嚴yán不bù為wèi戾lì , 稱chēng俗sú而ér行xíng也yě 。 故gù事shì因yīn于yú世shì , 而ér備bèi適shì于yú事shì 。
古gǔ者zhě大dà王wáng處chù豐fēng 、 鎬hào之zhī間jiān , 地dì方fāng百bǎi里lǐ , 行xíng仁rén義yì而ér懷huái西xī戎róng , 遂suì王wàng天tiān下xià 。 徐xú偃yǎn王wáng處chù漢hàn東dōng , 地dì方fāng五wǔ百bǎi里lǐ , 行xíng仁rén義yì , 割gē地dì而ér朝cháo者zhě三sān十shí有yǒu六liù國guó 。 荊jīng文wén王wáng恐kǒng其qí害hài己jǐ也yě , 舉jǔ兵bīng伐fá徐xú , 遂suì滅miè之zhī 。 故gù文wén王wáng行xíng仁rén義yì而ér王wàng天tiān下xià , 偃yǎn王wáng行xíng仁rén義yì而ér喪sàng其qí國guó , 是shì仁rén義yì用yòng于yú古gǔ不bù用yòng于yú今jīn也yě 。 故gù曰yuē : 世shì異yì則zé事shì異yì 。 當dāng舜shùn之zhī時shí , 有yǒu苗miáo不bù服fú , 禹yǔ將jiāng伐fá之zhī 。 舜shùn曰yuē :“ 不bù可kě 。 上shàng德dé不bù厚hòu而ér行xíng武wǔ , 非fēi道dào也yě 。” 乃nǎi修xiū教jiào三sān年nián , 執zhí干gān戚qī舞wǔ , 有yǒu苗miáo乃nǎi服fú 。 共gòng工gōng之zhī戰zhàn , 鐵tiě铦xiān矩jǔ者zhě及jí乎hū敵dí , 鎧kǎi甲jiǎ不bù堅jiān者zhě傷shāng乎hū體tǐ 。 是shì干gān戚qī用yòng于yú古gǔ不bù用yòng于yú今jīn也yě 。 故gù曰yuē : 事shì異yì則zé備bèi變biàn 。 上shàng古gǔ競jìng于yú道dào德dé , 中zhōng世shì逐zhú于yú智zhì謀móu , 當dāng今jīn爭zhēng于yú氣qì力lì 。 齊qí將jiāng攻gōng魯lǔ , 魯lǔ使shǐ子zi貢gòng說shuō之zhī 。 齊qí人rén曰yuē :“ 子zǐ言yán非fēi不bù辯biàn也yě , 吾wú所suǒ欲yù者zhě土tǔ地dì也yě , 非fēi斯sī言yán所suǒ謂wèi也yě 。” 遂suì舉jǔ兵bīng伐fá魯lǔ , 去qù門mén十shí里lǐ以yǐ為wéi界jiè 。 故gù偃yǎn王wáng仁rén義yì而ér徐xú亡wáng , 子zǐ貢gòng辯biàn智zhì而ér魯lǔ削xiāo 。 以yǐ是shì言yán之zhī , 夫fū仁rén義yì辯biàn智zhì , 非fēi所suǒ以yǐ持chí國guó也yě 。 去qù偃yǎn王wáng之zhī仁rén , 息xī子zi貢gòng之zhī智zhì , 循xún徐xú、 魯lǔ之zhī力lì使shǐ敵dí萬wàn乘chéng , 則zé齊qí 、 荊jīng之zhī欲yù不bù得de行xíng于yú二èr國guó矣yǐ 。
夫fū古gǔ今jīn異yì俗sú , 新xīn故gù異yì備bèi 。 如rú欲yù以yǐ寬kuān緩huǎn之zhī政zhèng , 治zhì急jí世shì之zhī民mín , 猶yóu無wú轡pèi策cè而ér御yù馬mǎ , 此cǐ不bù知zhī之zhī患huàn也yě 。 今jīn儒rú 、 墨mò皆jiē稱chēng先xiān王wáng兼jiān愛ài天tiān下xià , 則zé視shì民mín如rú父fù母mǔ 。 何hé以yǐ明míng其qí然rán也yě ? 曰yuē :“ 司sī寇kòu行xíng刑xíng , 君jūn為wéi之zhī不bù舉jǔ樂lè ; 聞wén死sǐ刑xíng之zhī報bào , 君jūn為wéi流liú涕tì 。” 此cǐ所suǒ舉jǔ先xiān王wáng也yě 。 夫fū以yǐ君jūn臣chén為wéi如rú父fù子zǐ則zé必bì治zhì , 推tuī是shì言yán之zhī , 是shì無wú亂luàn父fù子zǐ也yě 。 人rén之zhī情qíng性xìng莫mò先xiān于yú父fù母mǔ , 皆jiē見jiàn愛ài而ér未wèi必bì治zhì也yě , 雖suī厚hòu愛ài矣yǐ , 奚xī遽jù不bù亂luàn ? 今jīn先xiān王wáng之zhī愛ài民mín , 不bù過guò父fù母mǔ之zhī愛ài子zi , 子zǐ未wèi必bì不bù亂luàn也yě , 則zé民mín奚xī遽jù治zhì哉zāi ? 且qiě夫fú以yǐ法fǎ行xíng刑xíng , 而ér君jūn為wéi之zhī流liú涕tì , 此cǐ以yǐ效xiào仁rén , 非fēi以yǐ為wéi治zhì也yě 。 夫fū垂chuí泣qì不bù欲yù刑xíng者zhě , 仁rén也yě ; 然rán而ér不bù可kě不bù刑xíng者zhě , 法fǎ也yě 。 先xiān王wáng勝shèng其qí法fǎ , 不bù聽tīng其qí泣qì , 則zé仁rén之zhī不bù可kě以yǐ為wéi治zhì亦yì明míng矣yǐ 。
且qiě民mín者zhě固gù服fú于yú勢shì , 寡guǎ能néng懷huái于yú義yì 。 仲zhòng尼ní , 天tiān下xià圣shèng人rén也yě , 修xiū行xíng明míng道dào以yǐ游yóu海hǎi內nèi , 海hǎi內nèi說shuō其qí仁rén 、 美měi其qí義yì而ér為wéi服fú役yì者zhě七qī十shí人rén 。 蓋gài貴guì仁rén者zhě寡guǎ , 能néng義yì者zhě難nán也yě 。 故gù以yǐ天tiān下xià之zhī大dà , 而ér為wéi服fú役yì者zhě七qī十shí人rén , 而ér仁rén義yì者zhě一yī人rén。 魯lǔ哀āi公gōng , 下xià主zhǔ也yě , 南nán面miàn君jūn國guó , 境jìng內nèi之zhī民mín莫mò敢gǎn不bù臣chén 。 民mín者zhě固gù服fú于yú勢shì , 誠chéng易yì以yǐ服fú人rén , 故gù仲zhòng尼ní反fǎn為wèi臣chén而ér哀āi公gōng顧gù為wéi君jūn 。 仲zhòng尼ní非fēi懷huái其qí義yì , 服fú其qí勢shì也yě 。 故gù以yǐ義yì則zé仲zhòng尼ní不bù服fú于yú哀āi公gōng , 乘chéng勢shì則zé哀āi公gōng臣chén仲zhòng尼ní 。 今jīn學xué者zhě之zhī說shuō人rén主zhǔ也yě , 不bù乘chéng必bì勝shèng之zhī勢shì , 而ér務wù行xíng仁rén義yì則zé可kě以yǐ王wáng , 是shì求qiú人rén主zhǔ之zhī必bì及jí仲zhòng尼ní , 而ér以yǐ世shì之zhī凡fán民mín皆jiē如rú列liè徒tú , 此cǐ必bì不bù得dé之zhī數shù也yě 。
今jīn有yǒu不bù才cái之zhī子zǐ , 父fù母mǔ怒nù之zhī弗fú為wéi改gǎi , 鄉xiāng人rén譙qiáo之zhī弗fú為wéi動dòng , 師shī長zhǎng教jiào之zhī弗fú為wéi變biàn 。 夫fū以yǐ父fù母mǔ之zhī愛ài 、 鄉xiāng人rén之zhī行xíng 、 師shī長zhǎng之zhī智zhì , 三sān美měi加jiā焉yān , 而ér終zhōng不bù動dòng , 其qí脛jìng毛máo不bù改gǎi 。 州zhōu部bù之zhī吏lì , 操cāo官guān兵bīng , 推tuī公gōng法fǎ , 而ér求qiú索suǒ奸jiān人rén, 然rán后hòu恐kǒng懼jù , 變biàn其qí節jié , 易yì其qí行xíng矣yǐ 。 故gù父fù母mǔ之zhī愛ài不bù足zú以yǐ教jiào子zǐ , 必bì待dài州zhōu部bù之zhī嚴yán刑xíng者zhě , 民mín固gù驕jiāo于yú愛ài 、 聽tīng于yú威wēi矣yǐ 。 故gù十shí仞rèn之zhī城chéng , 樓lóu季jì弗fú能néng逾yú者zhě , 峭qiào也yě ; 千qiān仞rèn之zhī山shān , 跛bǒ牂zāng易yì牧mù者zhě , 夷yí也yě 。 故gù明míng王wáng峭qiào其qí法fǎ而ér嚴yán其qí刑xíng也yě 。 布bù帛bó尋xún常cháng , 庸yōng人rén不bù釋shì ; 鑠shuò金jīn百bǎi溢yì , 盜dào跖zhí不bù掇duō 。 不bù必bì害hài , 則zé不bù釋shì尋xún常cháng ; 必bì害hài手shǒu , 則zé不bù掇duō百bǎi溢yì 。 故gù明míng主zhǔ必bì其qí誅zhū也yě 。 是shì以yǐ賞shǎng莫mò如rú厚hòu而ér信xìn , 使shǐ民mín利lì之zhī ; 罰fá莫mò如rú重zhòng而ér必bì , 使shǐ民mín畏wèi之zhī ; 法fǎ莫mò如rú一yī而ér固gù , 使shǐ民mín知zhī之zhī 。 故gù主zhǔ施shī賞shǎng不bù遷qiān , 行xíng誅zhū無wú赦shè , 譽yù輔fǔ其qí賞shǎng , 毀huǐ隨suí其qí罰fá , 則zé賢xián 、 不bù肖xiào俱jù盡jìn其qí力lì矣yǐ 。
今jīn則zé不bù然rán 。 其qí有yǒu功gōng也yě爵jué之zhī , 而ér卑bēi其qí士shì官guān也yě ; 以yǐ其qí耕gēng作zuò也yě賞shǎng之zhī , 而ér少shǎo其qí家jiā業yè也yě ; 以yǐ其qí不bù收shōu也yě外wài之zhī , 而ér高gāo其qí輕qīng世shì也yě ; 以yǐ其qí犯fàn禁jìn罪zuì之zhī , 而ér多duō其qí有yǒu勇yǒng也yě 。 毀huǐ譽yù 、 賞shǎng罰fá之zhī所suǒ加jiā者zhě , 相xiāng與yǔ悖bèi繆miào也yě , 故gù法fǎ禁jìn壞huài而ér民mín愈yù亂luàn 。 今jīn兄xiōng弟dì被bèi侵qīn , 必bì攻gōng者zhě , 廉lián也yě ; 知zhī友yǒu辱rǔ , 隨suí仇chóu者zhě , 貞zhēn也yě 。 廉lián貞zhēn之zhī行xíng成chéng , 而ér君jūn上shàng之zhī法fǎ犯fàn矣yǐ 。 人rén主zhǔ尊zūn貞zhēn廉lián之zhī行xíng , 而ér忘wàng犯fàn禁jìn之zhī罪zuì , 故gù民mín程chéng于yú勇yǒng , 而ér吏lì不bù能néng勝shèng也yě 。 不bù事shì力lì而ér衣yī食shí , 謂wèi之zhī能néng ; 不bù戰zhàn功gōng而ér尊zūn , 則zé謂wèi之zhī賢xián 。 賢xián能néng之zhī行xíng成chéng , 而ér兵bīng弱ruò而ér地dì荒huāng矣yǐ 。 人rén主zhǔ說shuō賢xián能néng之zhī行xíng , 而ér忘wàng兵bīng弱ruò地dì荒huāng之zhī禍huò, 則zé私sī行xíng立lì而ér公gōng利lì滅miè矣yǐ 。
儒rú以yǐ文wén亂luàn法fǎ , 俠xiá以yǐ武wǔ犯fàn禁jìn , 而ér人rén主zhǔ兼jiān禮lǐ之zhī , 此cǐ所suǒ以yǐ亂luàn也yě 。 夫fū離lí法fǎ者zhě罪zuì , 而ér諸zhū先xiān王wáng以yǐ文wén學xué取qǔ ; 犯fàn禁jìn者zhě誅zhū , 而ér群qún俠xiá以yǐ私sī劍jiàn養yǎng 。 故gù法fǎ之zhī所suǒ非fēi , 君jūn之zhī所suǒ取qǔ ; 吏lì之zhī所suǒ誅zhū , 上shàng之zhī所suǒ養yǎng也yě 。 法fǎ 、 趣qù 、 上shàng 、 下xià , 四sì相xiāng反fǎn也yě , 而ér無wú所suǒ定dìng , 雖suī有yǒu十shí黃huáng帝dì不bù能néng治zhì也yě 。 故gù行xíng仁rén義yì者zhě非fēi所suǒ譽yù , 譽yù之zhī則zé害hài功gōng ; 文wén學xué者zhě非fēi所suǒ用yòng , 用yòng之zhī則zé亂luàn法fǎ 。 楚chǔ之zhī有yǒu直zhí躬gōng , 其qí父fù竊qiè羊yáng , 而ér謁yè之zhī吏lì 。 令lìng尹yǐn曰yuē :“ 殺shā之zhī !” 以yǐ為wéi直zhí于yú君jūn而ér曲qǔ于yú父fù , 報bào而ér罪zuì之zhī 。 以yǐ是shì觀guān之zhī , 夫fū君jūn之zhī直zhí臣chén , 父fù之zhī暴bào子zi也yě 。 魯lǔ人rén從cóng君jūn戰zhàn , 三sān戰zhàn三sān北běi 。 仲zhòng尼ní問wèn其qí故gù , 對duì曰yuē :“ 吾wú有yǒu老lǎo父fù , 身shēn死sǐ莫mò之zhī養yǎng也yě 。” 仲zhòng尼ní以yǐ為wéi孝xiào , 舉jǔ而ér上shàng之zhī 。 以yǐ是shì觀guān之zhī , 夫fū父fù之zhī孝xiào子zǐ , 君jūn之zhī背bèi臣chén也yě 。 故gù令lìng尹yǐn誅zhū而ér楚chǔ奸jiān不bù上shàng聞wén , 仲zhòng尼ní賞shǎng而ér魯lǔ民mín易yì降jiàng北běi 。 上shàng下xià之zhī利lì , 若ruò是shì其qí異yì也yě , 而ér人rén主zhǔ兼jiān舉jǔ匹pǐ夫fū之zhī行xíng , 而ér求qiú致zhì社shè稷jì之zhī福fú, 必bì不bù幾jǐ矣yǐ 。
古gǔ者zhě蒼cāng頡xié之zhī作zuò書shū也yě , 自zì環huán者zhě謂wèi之zhī私sī , 背bèi私sī謂wèi之zhī公gōng , 公gōng私sī之zhī相xiāng背bèi也yě , 乃nǎi蒼cāng頡xié固gù以yǐ知zhī之zhī矣yǐ 。 今jīn以yǐ為wéi同tóng利lì者zhě , 不bù察chá之zhī患huàn也yě , 然rán則zé為wéi匹pǐ夫fū計jì者zhě , 莫mò如rú修xiū行xíng義yì而ér習xí文wén學xué 。 行xíng義yì修xiū則zé見jiàn信xìn , 見jiàn信xìn則zé受shòu事shì ; 文wén學xué習xí則zé為wéi明míng師shī , 為wèi明míng師shī則zé顯xiǎn榮róng : 此cǐ匹pǐ夫fū之zhī美měi也yě 。 然rán則zé無wú功gōng而ér受shòu事shì , 無wú爵jué而ér顯xiǎn榮róng , 為wèi有yǒu政zhèng如rú此cǐ , 則zé國guó必bì亂luàn , 主zhǔ必bì危wēi矣yǐ 。 故gù不bù相xiāng容róng之zhī事shì , 不bù兩liǎng立lì也yě 。 斬zhǎn敵dí者zhě受shòu賞shǎng , 而ér高gāo慈cí惠huì之zhī行xíng ; 拔bá城chéng者zhě受shòu爵jué祿lù , 而ér信xìn廉lián愛ài之zhī說shuō ; 堅jiān甲jiǎ厲lì兵bīng以yǐ備bèi難nán , 而ér美měi薦jiàn紳shēn之zhī飾shì ; 富fù國guó以yǐ農nóng , 距jù敵dí恃shì卒zú , 而ér貴guì文wén學xué之zhī士shì ; 廢fèi敬jìng上shàng畏wèi法fǎ之zhī民mín , 而ér養yǎng游yóu俠xiá私sī劍jiàn之zhī屬shǔ 。 舉jǔ行xíng如rú此cǐ , 治zhì強qiáng不bù可kě得dé也yě 。 國guó平píng養yǎng儒rú俠xiá , 難nán至zhì用yòng介jiè士shì , 所suǒ利lì非fēi所suǒ用yòng , 所suǒ用yòng非fēi所suǒ利lì 。 是shì故gù服fú事shì者zhě簡jiǎn其qí業yè , 而ér于yú游yóu學xué者zhě日rì眾zhòng , 是shì世shì之zhī所suǒ以yǐ亂luàn也yě 。
且qiě世shì之zhī所suǒ謂wèi賢xián者zhě , 貞zhēn信xìn之zhī行xíng也yě ; 所suǒ謂wèi智zhì者zhě , 微wēi妙miào之zhī言yán也yě 。 微wēi妙miào之zhī言yán , 上shàng智zhì之zhī所suǒ難nán知zhī也yě 。 今jīn為wéi眾zhòng人rén法fǎ , 而ér以yǐ上shàng智zhì之zhī所suǒ難nán知zhī , 則zé民mín無wú從cóng識shí之zhī矣yǐ 。 故gù糟zāo糠kāng不bù飽bǎo者zhě不bù務wù粱liáng肉ròu , 短duǎn褐hè不bù完wán者zhě不bù待dài文wén繡xiù 。 夫fū治zhì世shì之zhī事shì , 急jí者zhě不bù得de , 則zé緩huǎn者zhě非fēi所suǒ務wù也yě 。 今jīn所suǒ治zhì之zhī政zhèng , 民mín間jiān之zhī事shì , 夫fū婦fù所suǒ明míng知zhī者zhě不bù用yòng , 而ér慕mù上shàng知zhī之zhī論lùn , 則zé其qí于yú治zhì反fǎn矣yǐ 。 故gù微wēi妙miào之zhī言yán , 非fēi民mín務wù也yě 。 若ruò夫fú賢xián良liáng貞zhēn信xìn之zhī行xíng者zhě , 必bì將jiāng貴guì不bù欺qī之zhī士shì ; 不bù欺qī之zhī士shì者zhě , 亦yì無wú不bù欺qī之zhī術shù也yě 。 布bù衣yī相xiāng與yǔ交jiāo , 無wú富fù厚hòu以yǐ相xiāng利lì , 無wú威wēi勢shì以yǐ相xiāng懼jù也yě , 故gù求qiú不bù欺qī之zhī士shì 。 今jīn人rén主zhǔ處chù制zhì人rén之zhī勢shì , 有yǒu一yī國guó之zhī厚hòu , 重zhòng賞shǎng嚴yán誅zhū , 得dé操cāo其qí柄bǐng , 以yǐ修xiū明míng術shù之zhī所suǒ燭zhú , 雖suī有yǒu田tián常cháng 、 子zǐ罕hǎn之zhī臣chén , 不bù敢gǎn欺qī也yě , 奚xī待dài于yú不bù欺qī之zhī士shì ? 今jīn貞zhēn信xìn之zhī士shì不bù盈yíng于yú十shí , 而ér境jìng內nèi之zhī官guān以yǐ百bǎi數shù , 必bì任rèn貞zhēn信xìn之zhī士shì , 則zé人rén不bù足zú官guān。 人rén不bù足zú官guān , 則zé治zhì者zhě寡guǎ而ér亂luàn者zhě眾zhòng矣yǐ 。 故gù明míng主zhǔ之zhī道dào , 一yī法fǎ而ér不bù求qiú智zhì , 固gù術shù而ér不bù慕mù信xìn , 故gù法fǎ不bù敗bài , 而ér群qún官guān無wú奸jiān詐zhà矣yǐ 。
今jīn人rén主zhǔ之zhī于yú言yán也yě , 說shuō其qí辯biàn而ér不bù求qiú其qí當dāng焉yān ; 其qí用yòng于yú行xíng也yě , 美měi其qí聲shēng而ér不bù責zé其qí功gōng 。 是shì以yǐ天tiān下xià之zhī眾zhòng , 其qí談tán言yán者zhě務wù為wèi辨biàn而ér不bù周zhōu于yú用yòng , 故gù舉jǔ先xiān王wáng言yán仁rén義yì者zhě盈yíng廷tíng , 而ér政zhèng不bù免miǎn于yú亂luàn ; 行xíng身shēn者zhě競jìng于yú為wèi高gāo而ér不bù合hé于yú功gōng , 故gù智zhì士shì退tuì處chù巖yán穴xué , 歸guī祿lù不bù受shòu , 而ér兵bīng不bù免miǎn于yú弱ruò , 政zhèng不bù免miǎn于yú亂luàn , 此cǐ其qí故gù何hé也yě ? 民mín之zhī所suǒ譽yù , 上shàng之zhī所suǒ禮lǐ , 亂luàn國guó之zhī術shù也yě 。 今jīn境jìng內nèi之zhī民mín皆jiē言yán治zhì , 藏cáng商shāng 、 管guǎn之zhī法fǎ者zhě家jiā有yǒu之zhī , 而ér國guó貧pín , 言yán耕gēng者zhě眾zhòng , 執zhí耒lěi者zhě寡guǎ也yě ; 境jìng內nèi皆jiē言yán兵bīng , 藏cáng孫sūn 、 吳wú之zhī書shū者zhě家jiā有yǒu之zhī , 而ér兵bīng愈yù弱ruò , 言yán戰zhàn者zhě多duō , 被bèi甲jiǎ者zhě少shǎo也yě 。 故gù明míng主zhǔ用yòng其qí力lì , 不bù聽tīng其qí言yán ; 賞shǎng其qí功gōng , 伐fá禁jìn無wú用yòng 。 故gù民mín盡jìn死sǐ力lì以yǐ從cóng其qí上shàng 。 夫fū耕gēng之zhī用yòng力lì也yě勞láo , 而ér民mín為wéi之zhī者zhě , 曰yuē : 可kě得dé以yǐ富fù也yě 。 戰zhàn之zhī事shì也yě危wēi , 而ér民mín為wéi之zhī者zhě , 曰yuē : 可kě得dé以yǐ貴guì也yě 。 今jīn修xiū文wén學xué , 習xí言yán談tán , 則zé無wú耕gēng之zhī勞láo而ér有yǒu富fù之zhī實shí , 無wú戰zhàn之zhī危wēi而ér有yǒu貴guì之zhī尊zūn , 則zé人rén孰shú不bù為wéi也yě ? 是shì以yǐ百bǎi人rén事shì智zhì而ér一yī人rén用yòng力lì 。 事shì智zhì者zhě眾zhòng , 則zé法fǎ敗bài ; 用yòng力lì者zhě寡guǎ , 則zé國guó貧pín : 此cǐ世shì之zhī所suǒ以yǐ亂luàn也yě 。>>>> 故gù明míng主zhǔ之zhī國guó , 無wú書shū簡jiǎn之zhī文wén , 以yǐ法fǎ為wéi教jiào ; 無wú先xiān王wáng之zhī語yǔ , 以yǐ吏lì為wéi師shī ; 無wú私sī劍jiàn之zhī捍hàn , 以yǐ斬zhǎn首shǒu為wéi勇yǒng 。 是shì境jìng內nèi之zhī民mín , 其qí言yán談tán者zhě必bì軌guǐ于yú法fǎ , 動dòng作zuò者zhě歸guī之zhī于yú功gōng , 為wèi勇yǒng者zhě盡jìn之zhī于yú軍jūn 。 是shì故gù無wú事shì則zé國guó富fù , 有yǒu事shì則zé兵bīng強qiáng , 此cǐ之zhī謂wèi王wáng資zī 。 既jì畜chù王wáng資zī而ér承chéng敵dí國guó之zhī儥yù 超chāo五wǔ帝dì侔móu三sān王wáng者zhě , 必bì此cǐ法fǎ也yě 。
今jīn則zé不bù然rán , 士shì民mín縱zòng恣zì于yú內nèi , 言yán談tán者zhě為wéi勢shì于yú外wài , 外wài內nèi稱chēng惡è , 以yǐ待dài強qiáng敵dí , 不bù亦yì殆dài乎hū ! 故gù群qún臣chén之zhī言yán外wài事shì者zhě , 非fēi有yǒu分fēn于yú從cóng衡héng之zhī黨dǎng , 則zé有yǒu仇chóu讎chóu之zhī忠zhōng , 而ér借jiè力lì于yú國guó也yě 。 從cóng者zhě , 合hé眾zhòng強qiáng以yǐ攻gōng一yī弱ruò也yě ; 而ér衡héng者zhě , 事shì一yī強qiáng以yǐ攻gōng眾zhòng弱ruò也yě : 皆jiē非fēi所suǒ以yǐ持chí國guó也yě 。 今jīn人rén臣chén之zhī言yán衡héng者zhě , 皆jiē曰yuē :“ 不bù事shì大dà , 則zé遇yù敵dí受shòu禍huò矣yǐ。” 事shì大dà未wèi必bì有yǒu實shí , 則zé舉jǔ圖tú而ér委wěi , 效xiào璽xǐ而ér請qǐng兵bīng矣yǐ 。 獻xiàn圖tú則zé地dì削xiāo , 效xiào璽xǐ則zé名míng卑bēi , 地dì削xiāo則zé國guó削xiāo , 名míng卑bēi則zé政zhèng亂luàn矣yǐ 。 事shì大dà為wéi衡héng , 未wèi見jiàn其qí利lì也yě , 而ér亡wáng地dì亂luàn政zhèng矣yǐ 。 人rén臣chén之zhī言yán從cóng者zhě , 皆jiē曰yuē :“ 不bù救jiù小xiǎo而ér伐fá大dà , 則zé失shī天tiān下xià , 失shī天tiān下xià則zé國guó危wēi , 國guó危wēi而ér主zhǔ卑bēi 。” 救jiù小xiǎo未wèi必bì有yǒu實shí , 則zé起qǐ兵bīng而ér敵dí大dà矣yǐ 。 救jiù小xiǎo未wèi必bì能néng存cún , 而ér交jiāo大dà未wèi必bì不bù有yǒu疏shū , 有yǒu疏shū則zé為wéi強qiáng國guó制zhì矣yǐ 。 出chū兵bīng則zé軍jūn敗bài , 退tuì守shǒu則zé城chéng拔bá 。 救jiù小xiǎo為wéi從cóng , 未wèi見jiàn其qí利lì , 而ér亡wáng地dì敗bài軍jūn矣yǐ 。 是shì故gù事shì強qiáng , 則zé以yǐ外wài權quán士shì官guān于yú內nèi ; 求qiú小xiǎo , 則zé以yǐ內nèi重zhòng求qiú利lì于yú外wài 。 國guó利lì未wèi立lì , 封fēng土tǔ厚hòu祿lù至zhì矣yǐ ; 主zhǔ上shàng雖suī卑bēi , 人rén臣chén尊zūn矣yǐ ; 國guó地dì雖suī削xiāo , 私sī家jiā富fù矣yǐ 。 事shì成chéng , 則zé以yǐ權quán長cháng重zhòng ; 事shì敗bài , 則zé以yǐ富fù退tuì處chù 。 人rén主zhǔ之zhī于yú其qí聽tīng說shuō也yě于yú其qí臣chén , 事shì未wèi成chéng則zé爵jué祿lù已yǐ尊zūn矣yǐ ; 事shì敗bài而ér弗fú誅zhū , 則zé游yóu說shuì之zhī士shì孰shú不bù為wèi用yòng繳jiǎo之zhī說shuō而ér僥jiǎo幸xìng其qí后hòu ? 故gù破pò國guó亡wáng主zhǔ以yǐ聽tīng言yán談tán者zhě之zhī浮fú說shuō 。 此cǐ其qí故gù何hé也yě ? 是shì人rén君jūn不bù明míng乎hū公gōng私sī之zhī利lì , 不bù察chá當dāng否fǒu之zhī言yán , 而ér誅zhū罰fá不bù必bì其qí后hòu也yě。 皆jiē曰yuē :“ 外wài事shì , 大dà可kě以yǐ王wáng , 小xiǎo可kě以yǐ安ān 。” 夫fū王wáng者zhě , 能néng攻gōng人rén者zhě也yě ; 而ér安ān , 則zé不bù可kě攻gōng也yě 。 強qiáng , 則zé能néng攻gōng人rén者zhě也yě ; 治zhì , 則zé不bù可kě攻gōng也yě 。 治zhì強qiáng不bù可kě責zé于yú外wài , 內nèi政zhèng之zhī有yǒu也yě 。 今jīn不bù行xíng法fǎ術shù于yú內nèi , 而ér事shì智zhì于yú外wài , 則zé不bù至zhì于yú治zhì強qiáng矣yǐ 。
鄙bǐ諺yàn曰yuē :“ 長cháng袖xiù善shàn舞wǔ , 多duō錢qián善shàn賈gǔ 。” 此cǐ言yán多duō資zī之zhī易yì為wéi工gōng也yě 。 故gù治zhì強qiáng易yì為wéi謀móu , 弱ruò亂luàn難nán為wéi計jì 。 故gù用yòng于yú秦qín者zhě , 十shí變biàn而ér謀móu希xī失shī ; 用yòng于yú燕yàn者zhě , 一yī變biàn而ér計jì希xī得dé 。 非fēi用yòng于yú秦qín者zhě必bì智zhì , 用yòng于yú燕yàn者zhě必bì愚yú也yě , 蓋gài治zhì亂luàn之zhī資zī異yì也yě 。 故gù周zhōu去qù秦qín為wéi從cóng , 期jī年nián而ér舉jǔ ; 衛wèi離lí魏wèi為wéi衡héng , 半bàn歲suì而ér亡wáng 。 是shì周zhōu滅miè于yú從cóng , 衛wèi亡wáng于yú衡héng也yě 。 使shǐ周zhōu、 衛wèi緩huǎn其qí從cóng衡héng之zhī計jì , 而ér嚴yán其qí境jìng內nèi之zhī治zhì , 明míng其qí法fǎ禁jìn , 必bì其qí賞shǎng罰fá , 盡jìn其qí地dì力lì以yǐ多duō其qí積jī , 致zhì其qí民mín死sǐ以yǐ堅jiān其qí城chéng守shǒu , 天tiān下xià得de其qí地dì則zé其qí利lì少shǎo , 攻gōng其qí國guó則zé其qí傷shāng大dà , 萬wàn乘chéng之zhī國guó莫mò敢gǎn自zì頓dùn于yú堅jiān城chéng之zhī下xià , 而ér使shǐ強qiáng敵dí裁cái其qí弊bì也yě , 此cǐ必bì不bù亡wáng之zhī術shù也yě 。 舍shè必bì不bù亡wáng之zhī術shù而ér道dào必bì滅miè之zhī事shì , 治zhì國guó者zhě之zhī過guò也yě 。 智zhì困kùn于yú內nèi而ér政zhèng亂luàn于yú外wài , 則zé亡wáng不bù可kě振zhèn也yě 。
民mín之zhī政zhèng計jì , 皆jiē就jiù安ān利lì如rú辟pì危wēi窮qióng 。 今jīn為wéi之zhī攻gōng戰zhàn , 進jìn則zé死sǐ于yú敵dí , 退tuì則zé死sǐ于yú誅zhū , 則zé危wēi矣yǐ 。 棄qì私sī家jiā之zhī事shì而ér必bì汗hàn馬mǎ之zhī勞láo , 家jiā困kùn而ér上shàng弗fú論lùn , 則zé窮qióng矣yǐ 。 窮qióng危wēi之zhī所suǒ在zài也yě , 民mín安ān得dé勿wù避bì ? 故gù事shì私sī門mén而ér完wán解jiě舍shè , 解jiě舍shè完wán則zé遠yuǎn戰zhàn , 遠yuǎn戰zhàn則zé安ān 。 行háng貨huò賂lù而ér襲xí當dāng涂tú者zhě則zé求qiú得dé , 求qiú得de則zé私sī安ān , 私sī安ān則zé利lì之zhī所suǒ在zài , 安ān得dé勿wù就jiù ? 是shì以yǐ公gōng民mín少shǎo而ér私sī人rén眾zhòng矣yǐ 。
夫fū明míng王wáng治zhì國guó之zhī政zhèng , 使shǐ其qí商shāng工gōng游yóu食shí之zhī民mín少shǎo而ér名míng卑bēi , 以yǐ寡guǎ趣qù本běn務wù而ér趨qū末mò作zuò 。 今jīn世shì近jìn習xí之zhī請qǐng行xíng, 則zé官guān爵jué可kě買mǎi ; 官guān爵jué可kě買mǎi , 則zé商shāng工gōng不bù卑bēi也yě矣yǐ 。 奸jiān財cái貨huò賈jiǎ得dé用yòng于yú市shì , 則zé商shāng人rén不bù少shǎo矣yǐ 。 聚jù斂liǎn倍bèi農nóng而ér致zhì尊zūn過guò耕gēng戰zhàn之zhī士shì , 則zé耿gěng介jiè之zhī士shì寡guǎ而ér高gāo價jià之zhī民mín多duō矣yǐ 。
是shì故gù亂luàn國guó之zhī俗sú : 其qí學xué者zhě , 則zé稱chēng先xiān王wáng之zhī道dào以yǐ籍jí仁rén義yì , 盛shèng容róng服fú而ér飾shì辯biàn說shuō , 以yǐ疑yí當dāng世shì之zhī法fǎ , 而ér貳èr人rén主zhǔ之zhī心xīn 。 其qí言yán古gǔ者zhě , 為wèi設shè詐zhà稱chēng , 借jiè于yú外wài力lì , 以yǐ成chéng其qí私sī , 而ér遺yí社shè稷jì之zhī利lì 。 其qí帶dài劍jiàn者zhě , 聚jù徒tú屬shǔ , 立lì節jié操cāo , 以yǐ顯xiǎn其qí名míng , 而ér犯fàn五wǔ官guān之zhī禁jìn 。 其qí患huàn御yù者zhě , 積jī于yú私sī門mén , 盡jìn貨huò賂lù , 而ér用yòng重zhòng人rén之zhī謁yè , 退tuì汗hàn馬mǎ之zhī勞láo 。 其qí商shāng工gōng之zhī民mín , 修xiū治zhì苦kǔ窳yǔ之zhī器qì , 聚jù弗fú靡mí之zhī財cái , 蓄xù積jī待dài時shí , 而ér侔móu農nóng夫fū之zhī利lì 。 此cǐ五wǔ者zhě , 邦bāng之zhī蠹dù也yě 。 人rén主zhǔ不bù除chú此cǐ五wǔ蠹dù之zhī民mín , 不bù養yǎng耿gěng介jiè之zhī士shì , 則zé海hǎi內nèi雖suī有yǒu破pò亡wáng之zhī國guó , 削xiāo滅miè之zhī朝cháo , 亦yì勿wù怪guài矣yǐ 。
韓非子五蠹拼音版
《 wǔ dù 》
shàng gǔ zhī shì , rén mín shǎo ér qín shòu zhòng , rén mín bù shèng qín shòu chóng shé 。 yǒu shèng rén zuò , gòu mù wéi cháo yǐ bì qún hài , ér mín yuè zhī , shǐ wàng tiān xià , hào yuē yǒu cháo shì 。 mín shí guǒ luǒ bàng gé , xīng sāo è chòu ér shāng hài fù wèi , mín duō jí bìng 。 yǒu shèng rén zuò , zuān suì qǔ huǒ yǐ huà xīng sāo , ér mín shuō zhī , shǐ wàng tiān xià , hào zhī yuē suì rén shì 。 zhōng gǔ zhī shì , tiān xià dà shuǐ , ér gǔn 、 yǔ jué dú 。 jìn gǔ zhī shì , jié 、 zhòu bào luàn , ér tāng 、 wǔ zhēng fá 。 jīn yǒu gòu mù zuān suì yú xià hòu shì zhī shì zhě , bì wéi gǔn 、 yǔ xiào yǐ ; yǒu jué dú yú yīn 、 zhōu zhī shì zhě , bì wéi tāng 、 wǔ xiào yǐ 。 rán zé jīn yǒu měi yáo 、 shùn 、 tāng 、 wǔ 、 yǔ zhī dào yú dāng jīn zhī shì zhě , bì wéi xīn shèng xiào yǐ 。 shì yǐ shèng rén bù qī xiū gǔ , bù fǎ cháng kě , lùn shì zhī shì , yīn wèi zhī bèi 。 sòng yǒu rén gēng tián zhě , tián zhōng yǒu zhū , tù zǒu chù zhū , zhé jǐng ér sǐ , yīn shì qí lěi ér shǒu zhū , jì fù de tù , tù bù kě fù dé , ér shēn wéi sòng guó xiào 。 jīn yù yǐ xiān wáng zhī zhèng , zhì dāng shì zhī mín , jiē shǒu zhū zhī lèi yě 。
gǔ zhě zhàng fū bù gēng , cǎo mù zhī shí zú shí yě ; fù rén bù zhī , qín shòu zhī pí zú yī yě 。 bù shì lì ér yǎng zú , rén mín shǎo ér cái yǒu yú , gù mín bù zhēng 。 shì yǐ hòu shǎng bù xíng , zhòng fá bù yòng , ér mín zì zhì 。 jīn rén yǒu wǔ zǐ bù wèi duō , zǐ yòu yǒu wǔ zǐ , dà fù wèi sǐ ér yǒu èr shí wǔ sūn 。 shì yǐ rén mín zhòng ér huò cái guǎ , shì lì láo ér gòng yǎng báo , gù mín zhēng , suī bèi shǎng lěi fá ér bù miǎn yú luàn 。
yáo zhī wàng tiān xià yě , máo cí bù jiǎn , cǎi chuán bù zhuó ; lì zī zhī shí , huò zhī gēng ; dōng rì jǐ qiú , xià rì gé yī ; suī jiān mén zhī fú yǎng , bù kuī yú cǐ yǐ 。 yǔ zhī wàng tiān xià yě , shēn zhí lěi shà yǐ wéi mín xiān , gǔ wú zhī , jìng bù shēng máo , suī chén lǔ zhī láo , bù kǔ yú cǐ yǐ 。 yǐ shì yán zhī , fū gǔ zhī ràng tiān zǐ zhě , shì qù jiān mén zhī yǎng , ér lí chén lǔ zhī láo yě , gǔ chuán tiān xià ér bù zú duō yě 。 jīn zhī xiàn lìng , yī rì shēn sǐ , zǐ sūn lěi shì jié jià , gù rén zhòng zhī 。 shì yǐ rén zhī yú ràng yě , qīng cí gǔ zhī tiān zǐ , nán qù jīn zhī xiàn lìng zhě , báo hòu zhī shí yì yě 。 fū shān jū ér gǔ jí zhě , là ér xiāng wèi yǐ shuǐ ; zé jū kǔ shuǐ zhě , mǎi yōng ér jué dòu 。 gù jī suì zhī chūn , yòu dì bù xiǎng ; ráng suì zhī qiū , shū kè bì shí 。 fēi shū gǔ ròu ài guò kè yě , duō shǎo zhī shí yì yě 。 shì yǐ gǔ zhī yì cái , fēi rén yě , cái duō yě ; jīn zhī zhēng duó , fēi bǐ yě , cái guǎ yě 。 qīng cí tiān zǐ , fēi gāo yě , shì báo yě ; zhēng shì tuó , fēi xià yě , quán zhòng yě 。 gù shèng rén yì duō shǎo 、 lùn báo hòu wéi zhī zhèng 。 gù fá báo bù wèi cí , zhū yán bù wèi lì , chēng sú ér xíng yě 。 gù shì yīn yú shì , ér bèi shì yú shì 。
gǔ zhě dà wáng chù fēng 、 hào zhī jiān , dì fāng bǎi lǐ , xíng rén yì ér huái xī róng , suì wàng tiān xià 。 xú yǎn wáng chù hàn dōng , dì fāng wǔ bǎi lǐ , xíng rén yì , gē dì ér cháo zhě sān shí yǒu liù guó 。 jīng wén wáng kǒng qí hài jǐ yě , jǔ bīng fá xú , suì miè zhī 。 gù wén wáng xíng rén yì ér wàng tiān xià , yǎn wáng xíng rén yì ér sàng qí guó , shì rén yì yòng yú gǔ bù yòng yú jīn yě 。 gù yuē : shì yì zé shì yì 。 dāng shùn zhī shí , yǒu miáo bù fú , yǔ jiāng fá zhī 。 shùn yuē :“ bù kě 。 shàng dé bù hòu ér xíng wǔ , fēi dào yě 。” nǎi xiū jiào sān nián , zhí gān qī wǔ , yǒu miáo nǎi fú 。 gòng gōng zhī zhàn , tiě xiān jǔ zhě jí hū dí , kǎi jiǎ bù jiān zhě shāng hū tǐ 。 shì gān qī yòng yú gǔ bù yòng yú jīn yě 。 gù yuē : shì yì zé bèi biàn 。 shàng gǔ jìng yú dào dé , zhōng shì zhú yú zhì móu , dāng jīn zhēng yú qì lì 。 qí jiāng gōng lǔ , lǔ shǐ zi gòng shuō zhī 。 qí rén yuē :“ zǐ yán fēi bù biàn yě , wú suǒ yù zhě tǔ dì yě , fēi sī yán suǒ wèi yě 。” suì jǔ bīng fá lǔ , qù mén shí lǐ yǐ wéi jiè 。 gù yǎn wáng rén yì ér xú wáng , zǐ gòng biàn zhì ér lǔ xiāo 。 yǐ shì yán zhī , fū rén yì biàn zhì , fēi suǒ yǐ chí guó yě 。 qù yǎn wáng zhī rén , xī zi gòng zhī zhì , xún xú 、 lǔ zhī lì shǐ dí wàn chéng , zé qí 、 jīng zhī yù bù de xíng yú èr guó yǐ 。
fū gǔ jīn yì sú , xīn gù yì bèi 。 rú yù yǐ kuān huǎn zhī zhèng , zhì jí shì zhī mín , yóu wú pèi cè ér yù mǎ , cǐ bù zhī zhī huàn yě 。 jīn rú 、 mò jiē chēng xiān wáng jiān ài tiān xià , zé shì mín rú fù mǔ 。 hé yǐ míng qí rán yě ? yuē :“ sī kòu xíng xíng , jūn wéi zhī bù jǔ lè ; wén sǐ xíng zhī bào , jūn wéi liú tì 。” cǐ suǒ jǔ xiān wáng yě 。 fū yǐ jūn chén wéi rú fù zǐ zé bì zhì , tuī shì yán zhī , shì wú luàn fù zǐ yě 。 rén zhī qíng xìng mò xiān yú fù mǔ , jiē jiàn ài ér wèi bì zhì yě , suī hòu ài yǐ , xī jù bù luàn ? jīn xiān wáng zhī ài mín , bù guò fù mǔ zhī ài zi , zǐ wèi bì bù luàn yě , zé mín xī jù zhì zāi ? qiě fú yǐ fǎ xíng xíng , ér jūn wéi zhī liú tì , cǐ yǐ xiào rén , fēi yǐ wéi zhì yě 。 fū chuí qì bù yù xíng zhě , rén yě ; rán ér bù kě bù xíng zhě , fǎ yě 。 xiān wáng shèng qí fǎ , bù tīng qí qì , zé rén zhī bù kě yǐ wéi zhì yì míng yǐ 。
qiě mín zhě gù fú yú shì , guǎ néng huái yú yì 。 zhòng ní , tiān xià shèng rén yě , xiū xíng míng dào yǐ yóu hǎi nèi , hǎi nèi shuō qí rén 、 měi qí yì ér wéi fú yì zhě qī shí rén 。 gài guì rén zhě guǎ , néng yì zhě nán yě 。 gù yǐ tiān xià zhī dà , ér wéi fú yì zhě qī shí rén , ér rén yì zhě yī rén 。 lǔ āi gōng , xià zhǔ yě , nán miàn jūn guó , jìng nèi zhī mín mò gǎn bù chén 。 mín zhě gù fú yú shì , chéng yì yǐ fú rén , gù zhòng ní fǎn wèi chén ér āi gōng gù wéi jūn 。 zhòng ní fēi huái qí yì , fú qí shì yě 。 gù yǐ yì zé zhòng ní bù fú yú āi gōng , chéng shì zé āi gōng chén zhòng ní 。 jīn xué zhě zhī shuō rén zhǔ yě , bù chéng bì shèng zhī shì , ér wù xíng rén yì zé kě yǐ wáng , shì qiú rén zhǔ zhī bì jí zhòng ní , ér yǐ shì zhī fán mín jiē rú liè tú , cǐ bì bù dé zhī shù yě 。
jīn yǒu bù cái zhī zǐ , fù mǔ nù zhī fú wéi gǎi , xiāng rén qiáo zhī fú wéi dòng , shī zhǎng jiào zhī fú wéi biàn 。 fū yǐ fù mǔ zhī ài 、 xiāng rén zhī xíng 、 shī zhǎng zhī zhì , sān měi jiā yān , ér zhōng bù dòng , qí jìng máo bù gǎi 。 zhōu bù zhī lì , cāo guān bīng , tuī gōng fǎ , ér qiú suǒ jiān rén , rán hòu kǒng jù , biàn qí jié , yì qí xíng yǐ 。 gù fù mǔ zhī ài bù zú yǐ jiào zǐ , bì dài zhōu bù zhī yán xíng zhě , mín gù jiāo yú ài 、 tīng yú wēi yǐ 。 gù shí rèn zhī chéng , lóu jì fú néng yú zhě , qiào yě ; qiān rèn zhī shān , bǒ zāng yì mù zhě , yí yě 。 gù míng wáng qiào qí fǎ ér yán qí xíng yě 。 bù bó xún cháng , yōng rén bù shì ; shuò jīn bǎi yì , dào zhí bù duō 。 bù bì hài , zé bù shì xún cháng ; bì hài shǒu , zé bù duō bǎi yì 。 gù míng zhǔ bì qí zhū yě 。 shì yǐ shǎng mò rú hòu ér xìn , shǐ mín lì zhī ; fá mò rú zhòng ér bì , shǐ mín wèi zhī ; fǎ mò rú yī ér gù , shǐ mín zhī zhī 。 gù zhǔ shī shǎng bù qiān , xíng zhū wú shè , yù fǔ qí shǎng , huǐ suí qí fá , zé xián 、 bù xiào jù jìn qí lì yǐ 。
jīn zé bù rán 。 qí yǒu gōng yě jué zhī , ér bēi qí shì guān yě ; yǐ qí gēng zuò yě shǎng zhī , ér shǎo qí jiā yè yě ; yǐ qí bù shōu yě wài zhī , ér gāo qí qīng shì yě ; yǐ qí fàn jìn zuì zhī , ér duō qí yǒu yǒng yě 。 huǐ yù 、 shǎng fá zhī suǒ jiā zhě , xiāng yǔ bèi miào yě , gù fǎ jìn huài ér mín yù luàn 。 jīn xiōng dì bèi qīn , bì gōng zhě , lián yě ; zhī yǒu rǔ , suí chóu zhě , zhēn yě 。 lián zhēn zhī xíng chéng , ér jūn shàng zhī fǎ fàn yǐ 。 rén zhǔ zūn zhēn lián zhī xíng , ér wàng fàn jìn zhī zuì , gù mín chéng yú yǒng , ér lì bù néng shèng yě 。 bù shì lì ér yī shí , wèi zhī néng ; bù zhàn gōng ér zūn , zé wèi zhī xián 。 xián néng zhī xíng chéng , ér bīng ruò ér dì huāng yǐ 。 rén zhǔ shuō xián néng zhī xíng , ér wàng bīng ruò dì huāng zhī huò , zé sī xíng lì ér gōng lì miè yǐ 。
rú yǐ wén luàn fǎ , xiá yǐ wǔ fàn jìn , ér rén zhǔ jiān lǐ zhī , cǐ suǒ yǐ luàn yě 。 fū lí fǎ zhě zuì , ér zhū xiān wáng yǐ wén xué qǔ ; fàn jìn zhě zhū , ér qún xiá yǐ sī jiàn yǎng 。 gù fǎ zhī suǒ fēi , jūn zhī suǒ qǔ ; lì zhī suǒ zhū , shàng zhī suǒ yǎng yě 。 fǎ 、 qù 、 shàng 、 xià , sì xiāng fǎn yě , ér wú suǒ dìng , suī yǒu shí huáng dì bù néng zhì yě 。 gù xíng rén yì zhě fēi suǒ yù , yù zhī zé hài gōng ; wén xué zhě fēi suǒ yòng , yòng zhī zé luàn fǎ 。 chǔ zhī yǒu zhí gōng , qí fù qiè yáng , ér yè zhī lì 。 lìng yǐn yuē :“ shā zhī !” yǐ wéi zhí yú jūn ér qǔ yú fù , bào ér zuì zhī 。 yǐ shì guān zhī , fū jūn zhī zhí chén , fù zhī bào zi yě 。 lǔ rén cóng jūn zhàn , sān zhàn sān běi 。 zhòng ní wèn qí gù , duì yuē :“ wú yǒu lǎo fù , shēn sǐ mò zhī yǎng yě 。” zhòng ní yǐ wéi xiào , jǔ ér shàng zhī 。 yǐ shì guān zhī , fū fù zhī xiào zǐ , jūn zhī bèi chén yě 。 gù lìng yǐn zhū ér chǔ jiān bù shàng wén , zhòng ní shǎng ér lǔ mín yì jiàng běi 。 shàng xià zhī lì , ruò shì qí yì yě , ér rén zhǔ jiān jǔ pǐ fū zhī xíng , ér qiú zhì shè jì zhī fú , bì bù jǐ yǐ 。
gǔ zhě cāng xié zhī zuò shū yě , zì huán zhě wèi zhī sī , bèi sī wèi zhī gōng , gōng sī zhī xiāng bèi yě , nǎi cāng xié gù yǐ zhī zhī yǐ 。 jīn yǐ wéi tóng lì zhě , bù chá zhī huàn yě , rán zé wéi pǐ fū jì zhě , mò rú xiū xíng yì ér xí wén xué 。 xíng yì xiū zé jiàn xìn , jiàn xìn zé shòu shì ; wén xué xí zé wéi míng shī , wèi míng shī zé xiǎn róng : cǐ pǐ fū zhī měi yě 。 rán zé wú gōng ér shòu shì , wú jué ér xiǎn róng , wèi yǒu zhèng rú cǐ , zé guó bì luàn , zhǔ bì wēi yǐ 。 gù bù xiāng róng zhī shì , bù liǎng lì yě 。 zhǎn dí zhě shòu shǎng , ér gāo cí huì zhī xíng ; bá chéng zhě shòu jué lù , ér xìn lián ài zhī shuō ; jiān jiǎ lì bīng yǐ bèi nán , ér měi jiàn shēn zhī shì ; fù guó yǐ nóng , jù dí shì zú , ér guì wén xué zhī shì ; fèi jìng shàng wèi fǎ zhī mín , ér yǎng yóu xiá sī jiàn zhī shǔ 。 jǔ xíng rú cǐ , zhì qiáng bù kě dé yě 。 guó píng yǎng rú xiá , nán zhì yòng jiè shì , suǒ lì fēi suǒ yòng , suǒ yòng fēi suǒ lì 。 shì gù fú shì zhě jiǎn qí yè , ér yú yóu xué zhě rì zhòng , shì shì zhī suǒ yǐ luàn yě 。
qiě shì zhī suǒ wèi xián zhě , zhēn xìn zhī xíng yě ; suǒ wèi zhì zhě , wēi miào zhī yán yě 。 wēi miào zhī yán , shàng zhì zhī suǒ nán zhī yě 。 jīn wéi zhòng rén fǎ , ér yǐ shàng zhì zhī suǒ nán zhī , zé mín wú cóng shí zhī yǐ 。 gù zāo kāng bù bǎo zhě bù wù liáng ròu , duǎn hè bù wán zhě bù dài wén xiù 。 fū zhì shì zhī shì , jí zhě bù de , zé huǎn zhě fēi suǒ wù yě 。 jīn suǒ zhì zhī zhèng , mín jiān zhī shì , fū fù suǒ míng zhī zhě bù yòng , ér mù shàng zhī zhī lùn , zé qí yú zhì fǎn yǐ 。 gù wēi miào zhī yán , fēi mín wù yě 。 ruò fú xián liáng zhēn xìn zhī xíng zhě , bì jiāng guì bù qī zhī shì ; bù qī zhī shì zhě , yì wú bù qī zhī shù yě 。 bù yī xiāng yǔ jiāo , wú fù hòu yǐ xiāng lì , wú wēi shì yǐ xiāng jù yě , gù qiú bù qī zhī shì 。 jīn rén zhǔ chù zhì rén zhī shì , yǒu yī guó zhī hòu , zhòng shǎng yán zhū , dé cāo qí bǐng , yǐ xiū míng shù zhī suǒ zhú , suī yǒu tián cháng 、 zǐ hǎn zhī chén , bù gǎn qī yě , xī dài yú bù qī zhī shì ? jīn zhēn xìn zhī shì bù yíng yú shí , ér jìng nèi zhī guān yǐ bǎi shù , bì rèn zhēn xìn zhī shì , zé rén bù zú guān 。 rén bù zú guān , zé zhì zhě guǎ ér luàn zhě zhòng yǐ 。 gù míng zhǔ zhī dào , yī fǎ ér bù qiú zhì , gù shù ér bù mù xìn , gù fǎ bù bài , ér qún guān wú jiān zhà yǐ 。
jīn rén zhǔ zhī yú yán yě , shuō qí biàn ér bù qiú qí dāng yān ; qí yòng yú xíng yě , měi qí shēng ér bù zé qí gōng 。 shì yǐ tiān xià zhī zhòng , qí tán yán zhě wù wèi biàn ér bù zhōu yú yòng , gù jǔ xiān wáng yán rén yì zhě yíng tíng , ér zhèng bù miǎn yú luàn ; xíng shēn zhě jìng yú wèi gāo ér bù hé yú gōng , gù zhì shì tuì chù yán xué , guī lù bù shòu , ér bīng bù miǎn yú ruò , zhèng bù miǎn yú luàn , cǐ qí gù hé yě ? mín zhī suǒ yù , shàng zhī suǒ lǐ , luàn guó zhī shù yě 。 jīn jìng nèi zhī mín jiē yán zhì , cáng shāng 、 guǎn zhī fǎ zhě jiā yǒu zhī , ér guó pín , yán gēng zhě zhòng , zhí lěi zhě guǎ yě ; jìng nèi jiē yán bīng , cáng sūn 、 wú zhī shū zhě jiā yǒu zhī , ér bīng yù ruò , yán zhàn zhě duō , bèi jiǎ zhě shǎo yě 。 gù míng zhǔ yòng qí lì , bù tīng qí yán ; shǎng qí gōng , fá jìn wú yòng 。 gù mín jìn sǐ lì yǐ cóng qí shàng 。 fū gēng zhī yòng lì yě láo , ér mín wéi zhī zhě , yuē : kě dé yǐ fù yě 。 zhàn zhī shì yě wēi , ér mín wéi zhī zhě , yuē : kě dé yǐ guì yě 。 jīn xiū wén xué , xí yán tán , zé wú gēng zhī láo ér yǒu fù zhī shí , wú zhàn zhī wēi ér yǒu guì zhī zūn , zé rén shú bù wéi yě ? shì yǐ bǎi rén shì zhì ér yī rén yòng lì 。 shì zhì zhě zhòng , zé fǎ bài ; yòng lì zhě guǎ , zé guó pín : cǐ shì zhī suǒ yǐ luàn yě 。>>>> gù míng zhǔ zhī guó , wú shū jiǎn zhī wén , yǐ fǎ wéi jiào ; wú xiān wáng zhī yǔ , yǐ lì wéi shī ; wú sī jiàn zhī hàn , yǐ zhǎn shǒu wéi yǒng 。 shì jìng nèi zhī mín , qí yán tán zhě bì guǐ yú fǎ , dòng zuò zhě guī zhī yú gōng , wèi yǒng zhě jìn zhī yú jūn 。 shì gù wú shì zé guó fù , yǒu shì zé bīng qiáng , cǐ zhī wèi wáng zī 。 jì chù wáng zī ér chéng dí guó zhī yù chāo wǔ dì móu sān wáng zhě , bì cǐ fǎ yě 。
jīn zé bù rán , shì mín zòng zì yú nèi , yán tán zhě wéi shì yú wài , wài nèi chēng è , yǐ dài qiáng dí , bù yì dài hū ! gù qún chén zhī yán wài shì zhě , fēi yǒu fēn yú cóng héng zhī dǎng , zé yǒu chóu chóu zhī zhōng , ér jiè lì yú guó yě 。 cóng zhě , hé zhòng qiáng yǐ gōng yī ruò yě ; ér héng zhě , shì yī qiáng yǐ gōng zhòng ruò yě : jiē fēi suǒ yǐ chí guó yě 。 jīn rén chén zhī yán héng zhě , jiē yuē :“ bù shì dà , zé yù dí shòu huò yǐ 。” shì dà wèi bì yǒu shí , zé jǔ tú ér wěi , xiào xǐ ér qǐng bīng yǐ 。 xiàn tú zé dì xiāo , xiào xǐ zé míng bēi , dì xiāo zé guó xiāo , míng bēi zé zhèng luàn yǐ 。 shì dà wéi héng , wèi jiàn qí lì yě , ér wáng dì luàn zhèng yǐ 。 rén chén zhī yán cóng zhě , jiē yuē :“ bù jiù xiǎo ér fá dà , zé shī tiān xià , shī tiān xià zé guó wēi , guó wēi ér zhǔ bēi 。” jiù xiǎo wèi bì yǒu shí , zé qǐ bīng ér dí dà yǐ 。 jiù xiǎo wèi bì néng cún , ér jiāo dà wèi bì bù yǒu shū , yǒu shū zé wéi qiáng guó zhì yǐ 。 chū bīng zé jūn bài , tuì shǒu zé chéng bá 。 jiù xiǎo wéi cóng , wèi jiàn qí lì , ér wáng dì bài jūn yǐ 。 shì gù shì qiáng , zé yǐ wài quán shì guān yú nèi ; qiú xiǎo , zé yǐ nèi zhòng qiú lì yú wài 。 guó lì wèi lì , fēng tǔ hòu lù zhì yǐ ; zhǔ shàng suī bēi , rén chén zūn yǐ ; guó dì suī xiāo , sī jiā fù yǐ 。 shì chéng , zé yǐ quán cháng zhòng ; shì bài , zé yǐ fù tuì chù 。 rén zhǔ zhī yú qí tīng shuō yě yú qí chén , shì wèi chéng zé jué lù yǐ zūn yǐ ; shì bài ér fú zhū , zé yóu shuì zhī shì shú bù wèi yòng jiǎo zhī shuō ér jiǎo xìng qí hòu ? gù pò guó wáng zhǔ yǐ tīng yán tán zhě zhī fú shuō 。 cǐ qí gù hé yě ? shì rén jūn bù míng hū gōng sī zhī lì , bù chá dāng fǒu zhī yán , ér zhū fá bù bì qí hòu yě 。 jiē yuē :“ wài shì , dà kě yǐ wáng , xiǎo kě yǐ ān 。” fū wáng zhě , néng gōng rén zhě yě ; ér ān , zé bù kě gōng yě 。 qiáng , zé néng gōng rén zhě yě ; zhì , zé bù kě gōng yě 。 zhì qiáng bù kě zé yú wài , nèi zhèng zhī yǒu yě 。 jīn bù xíng fǎ shù yú nèi , ér shì zhì yú wài , zé bù zhì yú zhì qiáng yǐ 。
bǐ yàn yuē :“ cháng xiù shàn wǔ , duō qián shàn gǔ 。” cǐ yán duō zī zhī yì wéi gōng yě 。 gù zhì qiáng yì wéi móu , ruò luàn nán wéi jì 。 gù yòng yú qín zhě , shí biàn ér móu xī shī ; yòng yú yàn zhě , yī biàn ér jì xī dé 。 fēi yòng yú qín zhě bì zhì , yòng yú yàn zhě bì yú yě , gài zhì luàn zhī zī yì yě 。 gù zhōu qù qín wéi cóng , jī nián ér jǔ ; wèi lí wèi wéi héng , bàn suì ér wáng 。 shì zhōu miè yú cóng , wèi wáng yú héng yě 。 shǐ zhōu 、 wèi huǎn qí cóng héng zhī jì , ér yán qí jìng nèi zhī zhì , míng qí fǎ jìn , bì qí shǎng fá , jìn qí dì lì yǐ duō qí jī , zhì qí mín sǐ yǐ jiān qí chéng shǒu , tiān xià de qí dì zé qí lì shǎo , gōng qí guó zé qí shāng dà , wàn chéng zhī guó mò gǎn zì dùn yú jiān chéng zhī xià , ér shǐ qiáng dí cái qí bì yě , cǐ bì bù wáng zhī shù yě 。 shè bì bù wáng zhī shù ér dào bì miè zhī shì , zhì guó zhě zhī guò yě 。 zhì kùn yú nèi ér zhèng luàn yú wài , zé wáng bù kě zhèn yě 。
mín zhī zhèng jì , jiē jiù ān lì rú pì wēi qióng 。 jīn wéi zhī gōng zhàn , jìn zé sǐ yú dí , tuì zé sǐ yú zhū , zé wēi yǐ 。 qì sī jiā zhī shì ér bì hàn mǎ zhī láo , jiā kùn ér shàng fú lùn , zé qióng yǐ 。 qióng wēi zhī suǒ zài yě , mín ān dé wù bì ? gù shì sī mén ér wán jiě shè , jiě shè wán zé yuǎn zhàn , yuǎn zhàn zé ān 。 háng huò lù ér xí dāng tú zhě zé qiú dé , qiú de zé sī ān , sī ān zé lì zhī suǒ zài , ān dé wù jiù ? shì yǐ gōng mín shǎo ér sī rén zhòng yǐ 。
fū míng wáng zhì guó zhī zhèng , shǐ qí shāng gōng yóu shí zhī mín shǎo ér míng bēi , yǐ guǎ qù běn wù ér qū mò zuò 。 jīn shì jìn xí zhī qǐng xíng , zé guān jué kě mǎi ; guān jué kě mǎi , zé shāng gōng bù bēi yě yǐ 。 jiān cái huò jiǎ dé yòng yú shì , zé shāng rén bù shǎo yǐ 。 jù liǎn bèi nóng ér zhì zūn guò gēng zhàn zhī shì , zé gěng jiè zhī shì guǎ ér gāo jià zhī mín duō yǐ 。
shì gù luàn guó zhī sú : qí xué zhě , zé chēng xiān wáng zhī dào yǐ jí rén yì , shèng róng fú ér shì biàn shuō , yǐ yí dāng shì zhī fǎ , ér èr rén zhǔ zhī xīn 。 qí yán gǔ zhě , wèi shè zhà chēng , jiè yú wài lì , yǐ chéng qí sī , ér yí shè jì zhī lì 。 qí dài jiàn zhě , jù tú shǔ , lì jié cāo , yǐ xiǎn qí míng , ér fàn wǔ guān zhī jìn 。 qí huàn yù zhě , jī yú sī mén , jìn huò lù , ér yòng zhòng rén zhī yè , tuì hàn mǎ zhī láo 。 qí shāng gōng zhī mín , xiū zhì kǔ yǔ zhī qì , jù fú mí zhī cái , xù jī dài shí , ér móu nóng fū zhī lì 。 cǐ wǔ zhě , bāng zhī dù yě 。 rén zhǔ bù chú cǐ wǔ dù zhī mín , bù yǎng gěng jiè zhī shì , zé hǎi nèi suī yǒu pò wáng zhī guó , xiāo miè zhī cháo , yì wù guài yǐ 。
為您推薦:韓非子五蠹文言文翻譯